Cebuano News: ASEAN mitibawas sa laraw pagdili sa gahum-nukleyar
by Rey Anthony Chiu
Manila (31 July) -- GITIBIWAS sa 10-ka nasud nga sakop sa Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) ang usa ka laraw sa pagpapas sa hinagibang nukleyar sulod sa napulo ka tuig human saboti nga himoon ang Asya nga luwas sa nukleyar.
Ang ASEAN usab milaraw nga lagdaan ang kasabutan aron permanente na nga did-an ang ghinagibang nukleyar sa Asya inabagan sa mga super powers sa kalibutan. Buot sa ASEAN nga sundon ang Comprehensive Test ban Treaty (CTBT) isip usa ka rehiyonal nga stratehiya aron patandoon ang lima ka permanenteng sakop sa United Nations Security Council nga sundon ang South East Asian Nuclear Weapons Free Zone (SEANWFZ) Treaty.
Kini magseguro nga way hinagibang nukleyar nga moagi sa rehiyon bisan kanus-a ug nga ang paggamit sa gahum nukleyar sa koryente magasunod sa international safety standards..
Gikasabutan nga ipatuman ang International Atomic Energy Agency (IAEA) safeguards sa paggamit sa gahum nukleyar ug sa paghupot sa susamang hinagiban.
Matud ni Department of Foreign Affairs (DFA) Assistant Secretary ug Spokesperson Claro Cristobal, ang tanang sakop sa ASEAN mipasa sa usa ka Plan of Action aron mapatuman ang Kasabutang Southeast Asian Nuclear Weapons Free Zone (SEANFWZ).
Kini nga kasabutan magsukip usab sa kampanya pagkombinsir sa tanang may aktibong gahum nukleyar sa kalibutan nga undangon na kini.
Ang Komite Ehekutiba sa SEANWFZ nga gipangulohan ni Philippine Foreign Affairs Secretary Alberto S. Romulo mipasa sa laraw atul sa executive session sa ika 40 nga ASEAN Ministerial Meeting (AMM) didto sa Philippine International Convention Center (PICC), dugang ni Cristobal.
Kining tigum maoy una nga gihimo sa ASEAN human ang iyang mga sakop milagda sa kasabutan niadtong 1995 sa Bangkok. Gipatuman SEANFWZ sugod niadtong 1997, dihang ang Cambodia misulod isip sakop sa ASEAN.
Si Cristobal namahayag nga gawas sa gagmay na lang nga hipnoonon, isumitir na sa Komisyon ang Plan of Action sa ika 40th ASEAN Ministerial Meeting.
Sa laing bahin, si Romulo mibutyag nga ang tumong sa ASEAN's ubos sa Plan of Action mao ang pagkombinse sa mga nasud nga may gahum nukleyar sama sa Russia, Amerika, United Kingdom, France ug China kinsa mga regular usab nga sakop sa United Nations Security Council ug mga bag-ong nasud nga may nukleyar sama sa India ug Pakistan nga motuman sa SEANFWZ.
Una nga nga mipadayag sa pagtuman sa kasabutan ang China.
Buot usab sa ASEAN nga sundon ang kinatibuk-ang pagpatuman sa international safety standards sa paggamit sa enerhiyang nuclear, panapos ni Romulo. (PIA) [top]
