Manila (10 July) -- Gin uungara han Department of Finance (DOF) an pagpasa ha kamara ngan senado an balaudnon bahin han reformed excise tax ha alcohol ngan mga produkto han tabako aber pag amyendar han kaluyahan han Republika Akta 9334.

Samtang, ginhuhulat gihapon an revenue increment nga mabalor P19 bilyones de pesos ha una nga tuig ngan ginbabanabana mahuhul-os an implementasyon ha tuig 2012.

Ha kamara de representante, an DOF-proposed reform ha alcohol ngan produkto tabako nga gintatawag nga excise tax, in gin amay-amayan ni Representatives George Arnaiz, Pryde Henry Teves, ngan Jocelyn Limkaichong, in nag agi na hin mga commitee hearings ugaring napabilin ini nga gin aalamag ha House Committee on Ways and Means.

Samtang, ha luyo nga bahin, hi Sen. Panfilo Lacson, komo nangunguna han Senate Committee on Ways and Means, in nag amay-amay gihapon han DOF proposal ha ilarum han Senate Bill No. 2980 nga igpapa agi pa gihapon ha committee hearing.

Iginpasamwak han DOF nga an RA 9334 in kinahanglan tuhayon aber mahisubay tax rates ha iya tag aranyaw nga mga nasud komo an Pilipinas daw an duro kahamubo an excise tax rates ha mga nasud ha Asya.

Basi mabalyuan ini dara nga an nawaawara nga mga buhis in dara na gihapon han implemntasyon hin pira nga balaod sama han (e.g., mas habubo nga corporate income tax, high personal exemption, tax incentives ha ilarum han PERA law sugad man an National Tourism policy Act); ngan basi gihapon paupayon an over-all credit rating han nasud nga kaupod han mas maupay nga revenue position.

AN kaluyahan daw segun han DOF nga an RA 9334 in masami sami ig downshifting/ misreporting han konsumo tikang ha hataas nga angay butawan hin dako ngadto ha habubo an butaw nga naresulta hin habubo nga buhis.

Ha pagkayana, an excise tax in nagkikinahanglan nga magkasipikar hin brands nga mahatag hin poder ha taxing authority. An balaod daw gihapon in narubat dara han inflation komo waray hini sinisiring nga automatic tax rate adjustment.

Dara hini, igin proponer han DOF an pag karawat hin unitary tax rate ha kada kategoriya han alcohol ngan tobacco products.

Para han sigarilyo ngan distilled spirits, an unitary rate in mawawagtang ha sakob hin tulo ka tuig samtang ha serbesa in dayon maepekto.

Ha ilarum hini an unitary rate in ig i- index nga gamit an relevant price index para ha tabako ngan irimnon nga makahurubog.

Dara han butaw tikang ha excise tax, kahuman mahiduso an pagbag-o an proposisyon in mahatag pag aluntaga para hin trust fund nga magsisisguro hin income ha mga para uma nga nag-iiba han ira tanom.

Ha pagbaton han mga pakiana kun kay ano nga an gobyerno in naghihingita hin kadugangan nga excise tax nga duro man an smuggling ngan tax leakage ha presente nga sistema, an DOF in nagsabi nga maaram gad an gobyerno hini nga nahitatabo.

Ngani damo na nga mga pitad an ginbuhat pagbaton hini nga problema, ugaring kinahanglanon pa in igo nga panahon aber matagamtaman an mga bunga han mga higwa-os.

Yana na daw nga panahon an pagkinahanglan, diri na makakahulat aber mas mapakusog pa an fiscal position ha butnga han global recession.

Dara han mga hulga han economic recession ha nasud, an DOF kinahanglan daw han gobyerno a dugang nga mga butaw aber mabuligan an ekonomiya.

Nahibaruan daw nga an paggastos in mas makakabulig han ekonomiya kontra han tax cuts, komo kon nagastos nakakahatag hin kadugangan nga empleyo.

Gin siguro han DOF nga diri mabaraka an mga magbabalaod nga an mga para uma han tabako in mawawarayan pulos dara kay maguti an panginahanglan han produkto dara han hataas nga buhis.